از نظر ایفلا (مؤسسه بین المللی انجمن ها و مؤسسات کتابداری)، کتابخانه عمومی، پدیده گسترده جهانی است و در جوامع و فرهنگ های مختلف و در مراحل متفاوت توسعه یافت می شود. این کتابخانه ها دسترسی به دانش و اطلاعات و آثار خیالی را از طریق گروه وسیعی از منابع و خدمات فراهم می کنند و برای همه افراد بدون توجه به نژاد، ملیت، سن، جنس، مذهب، زبان، وضعیت جسمی و معیشتی و غیره در دسترس هستند و اهدافی چون حمایت از آموزش رسمی و غیررسمی، اطلاع رسانی و پرورش رشد فردی را برعهده دارند. کتابخانه های عمومی از طریق خدمات ویژه خود، مطالعه در جوامع را تشویق و ترغیب می کنند و در واقع افراد بیگانه با کتاب را به افرادی کتابخوان تبدیل می کنند. جوامع به لحاظ جمعیتی دارای افرادی با نیازهای مختلف هستند، عدالت ایجاب می کند که همه افراد در همه سنین (کودک، نوجوان، جوان، بزرگسال) و در شرایط جسمی و ذهنی مختلف (مانند معلولین) و همچنین گروه های قومی، نژادی، زبانی و... به منابع اطلاعاتی دسترسی داشته باشد.
کتابخانه های عمومی سابقه درازمدتی در خدمت به کودکان دارند و در برآوردن نیازهای مطالعه ای کودکان با نیروهای موجود در خانواده ها و مدارس متحد شده و همراه با آنها به صورت یکی از قسمت های مهم جامعه درآمده اند. کتابخانه های عمومی با فراهم کردن گروه وسیعی از مواد و فعالیت ها، فرصت هایی برای کودکان فراهم می آورند تا لذت خواندن و هیجان ناشی از کشف دانش و آثار تخیلی را تجربه کنند. کودکان و والدین آنها باید یاد بگیرند که چگونه بهترین استفاده از کتابخانه کرده و چگونه مسؤولیت ویژه ای برای حمایت از فرایند یادگیری برای خواندن داشته باشند.
در فرانسه کتابخانه های عمومی در مناطق مختلف با مؤسسه های بهداشتی برای رفع نیازهای این کتابخانه به والدین کمک می کنند تا از اوایل تولد تا ۳ سالگی بلند خواندن را برای بچه ها تشویق کنند و آنها را به بازدید از کتابخانه های عمومی ترغیب کنند.
امروزه با پیدایش رسانه های جدید مانند رادیو، تلویزیون، سینما، اینترنت و... اقبال کودکان و حتی بزرگسالان به سمت کتاب و کتابخوانی کم شده و این از زاویه دید کتابداران، آموزگاران و والدین نگران کننده است. البته این امری طبیعی است و در ذات خود نمی تواند نگران کننده باشد.
کتابخانه های عمومی سابقه درازمدتی در خدمت به کودکان دارند و در برآوردن نیازهای مطالعه ای کودکان با نیروهای موجود در خانواده ها و مدارس متحد شده و همراه با آنها به صورت یکی از قسمت های مهم جامعه درآمده اند. کتابخانه های عمومی با فراهم کردن گروه وسیعی از مواد و فعالیت ها، فرصت هایی برای کودکان فراهم می آورند تا لذت خواندن و هیجان ناشی از کشف دانش و آثار تخیلی را تجربه کنند. کودکان و والدین آنها باید یاد بگیرند که چگونه بهترین استفاده از کتابخانه کرده و چگونه مسؤولیت ویژه ای برای حمایت از فرایند یادگیری برای خواندن داشته باشند.
در فرانسه کتابخانه های عمومی در مناطق مختلف با مؤسسه های بهداشتی برای رفع نیازهای این کتابخانه به والدین کمک می کنند تا از اوایل تولد تا ۳ سالگی بلند خواندن را برای بچه ها تشویق کنند و آنها را به بازدید از کتابخانه های عمومی ترغیب کنند.
امروزه با پیدایش رسانه های جدید مانند رادیو، تلویزیون، سینما، اینترنت و... اقبال کودکان و حتی بزرگسالان به سمت کتاب و کتابخوانی کم شده و این از زاویه دید کتابداران، آموزگاران و والدین نگران کننده است. البته این امری طبیعی است و در ذات خود نمی تواند نگران کننده باشد.
با این وجود مأموریت اصلی کتابخانه عمومی در بخش کودکان و نوجوانان، بیان نیاز کودکان در همه ی گروههای سنی در زمینهی دریافت خدمات کتابخانه ای و پشتیبانی از این اقدام در تمامی كتابخانهها در سراسر دنیاست.
هر چند هدف اصلی این برنامه کتابخانه های عمومی اند، در عین حال این اطلاعات برای تمامی کتابخانه های پذیرای مخاطبان خردسال، سودمندند
هر چند هدف اصلی این برنامه کتابخانه های عمومی اند، در عین حال این اطلاعات برای تمامی کتابخانه های پذیرای مخاطبان خردسال، سودمندند
کتابخانه ی کودکان می تواند عاملی مهم در گسترش دموکراسی در جامعه باشد. کتابخانه ها نه تنها از توانایی قدرتمند ساختن کودکان برای مشارکت فعال در جامعه برخوردارند، وظیفه ای مهم در این رابطه بر عهده ی آنهاست. «با دسترسی فوری به اطلاعات و کتاب ها، برقراری ارتباطی خلاق با همسالان و دنبال کردن علایق در کتابخانه، کودک می آموزد که چگونه با دیگران زندگی کند و چگونه در عین احترام به حقوق دیگران، پاسدار حقوق خود نیز باشد».
کتابخانه ها در استقبال از نوپایان، والدین و مربیان آن ها نقش مهمی دارند. این نقش از راه اختصاص اسباببازی ها، کتاب ها، جورچین ها و ایجاد فضایی مناسب برای دسترسی آسان به منابع، اجرا شدنی است.
اگر در کنار خدمات ارائه شده برای کودکان، مجموعه هایی از کتاب ها و فهرستی از خدمات اجتماعی دسترس پذیر برای بزرگسالان همراه کودکان، تأمین شود، كتابخانه محیطی سرشار از مواد لازم برای تحریکات مغزی خواهد شد. حتی فضایی کوچک میتواند بهشتی از یادگیری برای والدین و مربیان باشد. برای یک کتابخانه فرصتی بهتر از این نیست که محلی برای گردآمدن، و خوشامدگویی به کودکان در تمامی گروه های سنی باشد! برای کتابداران سعادتی بالاتر از اینكه کودکان کتابخانه را به عنوان محلی خاص مورد توجه قرار دهند، قابل تصور نیست.
در آخر باید یادآوری کرد که برای شکل گیری عادت به مطالعه در کودکان باید نهادهای مختلفی مانند خانواده، مدرسه، کتابخانه های عمومی و سایر رسانه های جمعی هم سو و هم هدف به این سمت و سو حرکت کنند، حرکتی که زنجیروار باشد، در این صورت است که افرادی پویا و جامعه ای زنده و بالنده خواهیم داشت.
اگر در کنار خدمات ارائه شده برای کودکان، مجموعه هایی از کتاب ها و فهرستی از خدمات اجتماعی دسترس پذیر برای بزرگسالان همراه کودکان، تأمین شود، كتابخانه محیطی سرشار از مواد لازم برای تحریکات مغزی خواهد شد. حتی فضایی کوچک میتواند بهشتی از یادگیری برای والدین و مربیان باشد. برای یک کتابخانه فرصتی بهتر از این نیست که محلی برای گردآمدن، و خوشامدگویی به کودکان در تمامی گروه های سنی باشد! برای کتابداران سعادتی بالاتر از اینكه کودکان کتابخانه را به عنوان محلی خاص مورد توجه قرار دهند، قابل تصور نیست.
در آخر باید یادآوری کرد که برای شکل گیری عادت به مطالعه در کودکان باید نهادهای مختلفی مانند خانواده، مدرسه، کتابخانه های عمومی و سایر رسانه های جمعی هم سو و هم هدف به این سمت و سو حرکت کنند، حرکتی که زنجیروار باشد، در این صورت است که افرادی پویا و جامعه ای زنده و بالنده خواهیم داشت.
منابع:
تاثیرکتابخانه های عمومی درگسترش فرهنگ مطالعه1379،"نشریه کتابداری
راهنمای گرایش وافزایش میزان مطالعه درکتابخانه های عمومی،"نشریه کتابداری
سایت رشد و وبلاگ گروهی کتابداران آزاد
بهنوش اخلاصی
کتابدار کتابخانه عمومی بهارستان اصفهان
موضوعات مرتبط: <-CategoryName- ><-CategoryName- >
برچسبها: